Porzeczka złota

Porzeczka złota (Ribes aureum)

• Pochodzenie
  Naturalnym obszarem występowania gatunku jest zachodnia część Ameryki Północnej.
• Wysokość
  Dorasta do 2 – 3m i osiąga podobną średnicę.
• Liście
  Zielone, lekko błyszczące, 3 – klapowe, o ząbkowanych brzegach, mają 3 – 5cm długości. Jesienią przebarwiają się na żółto, fioletowo i bordowo.
• Kwiaty
  Złocistożółte, 5 – płatkowe, o średnicy 5 – 8mm, długim kielichu i lekko zaczerwienionym. Zebrane po 5 – 10 w luźne grona. Pięknie pachną.
• Pora kwitnienia
  Krzew zakwita w maju, gdy liście są jeszcze niewielkie.
• Owoce
  Porzeczka złota zawiązuje ciemnobrunatne owoce, które są jadalne, ale w stanie surowym niezbyt smaczne.
• Pora owocowania 
  Jagody dojrzewają w lipcu i sierpniu.
• Wymagania
  Porzeczka złota ma niezbyt duże wymagania glebowe. Najlepiej rośnie w podłożu piaszczysto – gliniastym, umiarkowanie wilgotnym i o lekko kwaśnym odczynie. Preferuje stanowiska słoneczne lub lekko zacienione.
• Zastosowanie
  Krzew można wykorzystywać zarówno jako roślinę ozdobną, jaki i uprawową. Z owoców przyrządza się soki, wina, nalewki czy dżemy.
  Porzeczką złotą obsadza się skarpy, gdyż poprzez wytwarzane rozłogi powoduje ich stabilizację i umocnienie. Świetnie sprawdza się w nasadzeniach przyulicznych i żywopłotach. W ogrodzie warto znaleźć dla niej miejsce w pobliżu ścieżki, tarasu czy altany i cieszyć się pięknym zapachem, który wydziela cały krzew. Stanowi także świetną podkładkę dla piennych porzeczek i agrestów.  
• Cechy szczególne
  Złota porzeczka jest krzewem o wzniesionym, pokroju, grubych gałęziach i luźnej koronie. Pędy ma słabo rozgałęzione, a starsze z nich lekko się przewieszają. Kwitnie bardzo obficie. Kwiaty pięknie pachną i wabią owady, szczególnie pszczoły.
  Roślina jest łatwa w uprawie i mało wymagająca. Dużą zaletą jest odporność na zanieczyszczenie środowiska, w którym rośnie, a także całkowita mrozoodporność. Źle znosi przesadzanie.
  Porzeczkę złotą przywieziono do Europy w XIX. Obecnie można ją spotkać w ogrodach i innych terenach zieleni we wszystkich krajach kontynentu.
  Ze względu na zapach podczas kwitnienia, ciemne owoce w lecie oraz liście pięknie przebarwiające się jesienią jest atrakcyjna podczas całego okresu wegetacyjnego
• Pielęgnacja
  • cięcie
    Naturalna forma gatunku nie jest zbyt kształtna, dlatego zaleca się regularne przycinanie krzewu. Zabiegi należy rozpocząć w trzecim roku uprawy i skrócić pędy o 1/3 długości. W latach następnych cięcie wykonuje się w miarę potrzeb oraz wycina się tuż przy ziemi najstarsze pędy i  pojawiające się rozłogi.
    Cięcie i formowanie można wykonać w dwóch terminach – bezpośrednio po kwitnieniu, jeżeli nie chcemy zbierać owoców lub po zakończeniu owocowania.
    Usuwanie połamanych, chorych czy uschniętych pędów należy wykonywać na bieżąco, gdy zajdzie taka potrzeba.
  • nawożenie
    Porzeczka złota ma niewielkie wymagania glebowe, jednak aby  spowodować jej obfite kwitnienie i owocowanie zaleca się zasilanie podłoża nawozami organicznymi. Pierwszą porcję kompostu należy wymieszać z ziemią w proporcji pół na pół podczas sadzenia krzewu. W kolejnych latach dawki nawozu dostarcza się roślinie wiosną.
    Alternatywą dla kompostu czy obornika mogą być mineralne nawozy wieloskładnikowe z dużą zawartością fosforu i potasu, które stosuje się w dawkach i terminach zalecanych przez producenta.
  • podlewanie
    Krzew wykazuje dużą tolerancję na niedobory wody, ale podczas długotrwałych okresów suszy i wysokich temperatur wskazane jest nawadnianie podłoża. Wyściółkowanie powierzchni wokół rośliny pomoże utrzymać.  optymalny poziom wilgotności gleby.
• Choroby i szkodniki
  Porzeczki złotej nie należy sadzić w sąsiedztwie sosen, ponieważ oba te gatunki są żywicielami grzyba wywołującego rdzę porzeczkowo – wejmutkową. Jest to groźna choroba mogąca doprowadzić do całkowitego obumarcia krzewu. Zwalczanie grzyba rozpoczyna się po kwitnieniu porzeczki a kończy przed zbiorami owoców. Jeśli choroba nie zaatakowała bardzo intensywnie całej rośliny, można zastosować ekologiczne środki zwalczania rdzy, np. wyciąg z piołunu czy wywar ze skrzypu polnego. W przypadku silniejszych porażeń konieczne może okazać się wykorzystanie chemicznych środków ochrony. Polecane i skuteczne są np. Miedzian 50 WP lub Signum 33 WG. Stosownie chemicznych preparaty wymaga zachowania okresu karencji wskazanego przez producenta.  
• Rozmnażanie
  Krzew można rozmnażać przez wysiew nasion poddanych uprzednio 3 – miesięcznej stratyfikacji.
  Inny sposób to wykorzystanie podziemnych rozłogów. Jest to metoda trochę ryzykowna, ponieważ korzenie porzeczki złotej źle reagują na uszkodzenia.
  Nowe rośliny można uzyskać także z sadzonek zdrewniałych lub półzdrewniałych. Pobiera się je jesienią z tegorocznych pędów krzewu matecznego, umieszcza w doniczkach z ziemią i pozostawia do ukorzenienia. Na miejsce stałe można wysadzać, gdy roślinka wypuści pierwsze liście.